Pato-de-lioun(-jauno-e-verdo)
Alchemilla xanthochlora
Rosaceae
Nom en français : Alchémille jaune vert.
Descripcioun :Li pato-de-lioun soun maleisado à destria. Pamens aquelo, pulèu coumuno dins li relarg fres e umide de mountagno èi pas la mai tihouso. Es uno planto pulèu grando e bèn drecho emé uno enflourejado que despasso bèn li fueio. Dóu group ALCHEMILLA, fau verifica que s'atrobon proun de dènt sus li tros de fueio, que i'ague ges de péu sus l'ipantium (ensèn di pèço souto l'ouvàri), nimai sus lou dessubre di fueio ; pamens li péu de pecou de fueio soun bèn dre.
Usanço :Li fueio (ensalado e té) coume li racino soun manjadisso. Èi couneigudo pèr sougna li plago, li bruladuro e pèr sarra li car, adounc bono contro la cacagno. Tambèn s'utiliso pèr d'ùni proublèmo de femo (règlo, pacholo...).
Port : Erbo
Taio : 15 à 60 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Alchemilla
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 2 à 3 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2400 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Pelouso fresco
- Riéusset
- Prado à rousèu
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Éuroupenco
Ref. sc. : Alchemilla xanthochlora Rothm., 1937
(= Alchemilla vulgaris auct. )
Artemiso
Artemisia vulgaris
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Aussent-fòu, Absinto-de-sant-Jan.
Nom en français : Armoise commune.
Descripcioun :L'artemiso es uno grando planto que pòu faire mai d'un mètre d'aut. Si fueio soun proun dentado, meme aquéli d'en aut, au contro de li de Artemisia verlotiorum que ié sèmblo proun. Peréu l'artemiso sènt pas tant bon que sa cousino de Chino : artemiso-de-chino.
Usanço :"Se sabiés li vertu de l'artemiso,N'en garniriés l'orlo de ta camiso" (TdF). D'efèt èi bono contro li fèbre, li verme, lis espaime, en tisano e subretout pèr faire veni li règlo : "L'artemiso servié que quand lei fremo avien mau de vèntre. Acò fahié sourti li règlo. Pèr lou vèntre èro bouon l'artemiso." (G. Didon in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Li jóuini brout se manjon en ensalado o pèr douna de goust à la carno. Pamens, coume pèr l'absinto, fau pas n'en prendre de trop.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 200 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Artemisia
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 4 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Artemisia vulgaris L., 1753